Renovatieverplichting voor residentiële gebouwen
In het kader van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan, waarbij de Vlaamse Regering inzet op het energiezuinig maken van alle gebouwen, is sinds begin dit jaar een nieuwe stap gezet door het invoeren van een renovatieverplichting voor residentiële gebouwen.
De renovatieverplichting stelt dat alle woningen en appartementen die vanaf 1 januari 2023 zijn aangekocht en een energielabel E of F hebben, binnen de 5 jaar na aankoop verplicht moeten gerenoveerd worden.
Heb je in 2023 een huis of een appartement gekocht dat een minder gunstig energielabel heeft dan D, dan krijg je 5 jaar de tijd om ervoor te zorgen dat de woning aan de minimale energienormen voldoet zodat minstens een energielabel D kan bekomen worden.
De maatregel was al van toepassing voor niet-residentiële gebouwen sinds 1 januari 2022, maar geldt sinds 1 januari van dit jaar nu ook voor residentieel vastgoed.
Bij elke notariële overdracht in volle eigendom van een woning, een appartement of een studio die vanaf 1 januari 2023 plaatsvindt, is de renovatieverplichting van kracht. De regel geldt niet alleen bij de verkoop van de eigendom, ook bij een ruil, een schenking of de inbreng in een huwgemeenschap moet de renovatieplicht gerespecteerd worden, zelfs als het slechts om een deel van het pand gaat. Daarnaast geldt de renovatieverplichting ook bij de vestiging of de overdracht van een opstalrecht of erfpacht, maar niet bij de verlenging ervan.
Het is belangrijk om op te merken dat de renovatieverplichting alleen geldt bij volle eigendomsoverdracht. Als alleen de blote eigendom of het vruchtgebruik wordt overgedragen, is de verplichting niet van toepassing.
Geen regel zonder uitzonderingen, in deze gevallen is de renovatieverplichting niet van toepassing:
De maatregel die sinds 1 januari 2023 van kracht is, is slechts een tussenstap in het Vlaamse Energie- en Klimaatplan. Op lange termijn wil de Vlaamse Regering de maatregelen nog aanscherpen, met als einddoel tegen 2050 een label A voor iedere woning of appartement. Als je gaat verbouwen, doe je er dus beter aan om meteen te renoveren tot label A.
Het langetermijnpad werd vastgelegd met verstrengingen in 2028, 2035, 2040 en 2045. De te behalen labels binnen de 5 jaar na aankoop, zien er zo uit:
Met een goede renovatie voldoe je niet alleen aan de wettelijke verplichtingen, je verhoogt er de waarde en de energie-efficiëntie van je woning mee en je draagt bij aan een duurzame toekomst.
Het niet naleven van de renovatieverplichting kan verschillende gevolgen met zich meebrengen. Het Vlaamse Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) heeft de bevoegdheid om administratieve geldboetes op te leggen variërend van 500 tot 200.000 EUR, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Daarnaast wordt er een nieuwe termijn vastgesteld waarbinnen het behalen van een energielabel D verplicht is.
Bovendien kunnen er andere consequenties voortvloeien uit het niet uitvoeren van voldoende renovatiewerkzaamheden. Een verhuurder die een woning verhuurt met een EPC-label D, E of F mag bijvoorbeeld de huurprijs niet volledig of slechts gedeeltelijk indexeren tot oktober 2023.
Aarzel daarom dus niet om een professionele architect te raadplegen om je te begeleiden bij het plannen en uitvoeren van een succesvol renovatieproject.
Wat houdt de maatregel precies in?
De renovatieverplichting stelt dat alle woningen en appartementen die vanaf 1 januari 2023 zijn aangekocht en een energielabel E of F hebben, binnen de 5 jaar na aankoop verplicht moeten gerenoveerd worden.
Heb je in 2023 een huis of een appartement gekocht dat een minder gunstig energielabel heeft dan D, dan krijg je 5 jaar de tijd om ervoor te zorgen dat de woning aan de minimale energienormen voldoet zodat minstens een energielabel D kan bekomen worden.
De maatregel was al van toepassing voor niet-residentiële gebouwen sinds 1 januari 2022, maar geldt sinds 1 januari van dit jaar nu ook voor residentieel vastgoed.
In welke gevallen is de renovatieverplichting van toepassing?
Bij elke notariële overdracht in volle eigendom van een woning, een appartement of een studio die vanaf 1 januari 2023 plaatsvindt, is de renovatieverplichting van kracht. De regel geldt niet alleen bij de verkoop van de eigendom, ook bij een ruil, een schenking of de inbreng in een huwgemeenschap moet de renovatieplicht gerespecteerd worden, zelfs als het slechts om een deel van het pand gaat. Daarnaast geldt de renovatieverplichting ook bij de vestiging of de overdracht van een opstalrecht of erfpacht, maar niet bij de verlenging ervan.
Het is belangrijk om op te merken dat de renovatieverplichting alleen geldt bij volle eigendomsoverdracht. Als alleen de blote eigendom of het vruchtgebruik wordt overgedragen, is de verplichting niet van toepassing.
Zijn er uitzonderingen?
Geen regel zonder uitzonderingen, in deze gevallen is de renovatieverplichting niet van toepassing:
- Bij een echtscheiding of de beëindiging van het (al dan niet wettelijk) samenwonen: Als de woning wordt overgedragen aan één van de partners in het kader van een echtscheiding of de beëindiging van een (wettelijke) samenwoning, en de partner behoudt er de hoofdverblijfplaats, dan wordt niet vereist dat hij of zij aan de renovatieverplichting voldoet.
- Uit onverdeeldheid treden: De renovatieverplichting geldt niet als er in het kader van een afstand-verdeling een notariële overdracht van een woning plaatsvindt en één van de personen er de hoofdverblijfplaats behoudt.
- Erfenis: De renovatieverplichting is niet van toepassing op woningen die uit een erfenis worden verkregen.
- Fusie, opslorping en (partiële) splitsing van vennootschappen: Ook in deze gevallen geldt de verplichting niet.
- Bij de verkoop van aandelen van een (patrimonium)vennootschap waarin vastgoed aanwezig is, is er geen renovatieverplichting.
- Tijdelijke constructies die minder dan twee jaar worden gebruikt.
- Woningen die binnen de vijf jaar na aankoop zullen worden gesloopt.
- Erfgoed: zoals een beschermd monument.
Wat brengt de toekomst?
De maatregel die sinds 1 januari 2023 van kracht is, is slechts een tussenstap in het Vlaamse Energie- en Klimaatplan. Op lange termijn wil de Vlaamse Regering de maatregelen nog aanscherpen, met als einddoel tegen 2050 een label A voor iedere woning of appartement. Als je gaat verbouwen, doe je er dus beter aan om meteen te renoveren tot label A.
Het langetermijnpad werd vastgelegd met verstrengingen in 2028, 2035, 2040 en 2045. De te behalen labels binnen de 5 jaar na aankoop, zien er zo uit:
- Vanaf 1/1/2028: Woningen: label C, Appartementen: label C.
- Vanaf 1/1/2035: Woningen: label B, Appartementen: label C.
- Vanaf 1/1/2040: Woningen: label A, Appartementen: label B.
- Vanaf 1/1/2045: Woningen: label A, Appartementen: label A.
Wat als de maatregel niet wordt nageleefd?
Met een goede renovatie voldoe je niet alleen aan de wettelijke verplichtingen, je verhoogt er de waarde en de energie-efficiëntie van je woning mee en je draagt bij aan een duurzame toekomst.
Het niet naleven van de renovatieverplichting kan verschillende gevolgen met zich meebrengen. Het Vlaamse Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) heeft de bevoegdheid om administratieve geldboetes op te leggen variërend van 500 tot 200.000 EUR, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Daarnaast wordt er een nieuwe termijn vastgesteld waarbinnen het behalen van een energielabel D verplicht is.
Bovendien kunnen er andere consequenties voortvloeien uit het niet uitvoeren van voldoende renovatiewerkzaamheden. Een verhuurder die een woning verhuurt met een EPC-label D, E of F mag bijvoorbeeld de huurprijs niet volledig of slechts gedeeltelijk indexeren tot oktober 2023.
Aarzel daarom dus niet om een professionele architect te raadplegen om je te begeleiden bij het plannen en uitvoeren van een succesvol renovatieproject.